Brainwash

Ik had enkele maanden geleden het genoegen om uitgenodigd te zijn tijdens de girls night out van NHC (Natural Hair Club). Het was een heerlijke avond, ik keek mijn ogen uit, zoveel “naturals “ bij elkaar. Ik voelde mij thuis. Het was een gevarieerd programma en de sfeer was heel ontspannen.

Het hoogtepunt van de avond was de panel “discussie”. Hierbij werd o.a. besproken waarom je gekozen hebt om “natural” te gaan, wat heeft je keuze beïnvloedt en hoe het is om “natural” te zijn. Dit ging gepaard met inspirerende verhalen van mensen die de keuze hebben gemaakt om “natural” door het leven te gaan. Tijdens deze discussie viel het woord “brainwash” een aantal keren.

Dit in referentie naar het feit dat onze ouders gebrainwasht zouden zijn en daardoor ons haar zouden hebben gerelaxed. Ik denk dat als je kroeshaar hebt dat je bekend bent met dit fenomeen. Volgens je familie is je haar onhandelbaar dus moet het getemd worden. En dit doen we door het haar te relaxen. In mijn tijd werd dit gedaan als je voor het eerst ongesteld werd, dan was je lichaam rijp om de chemicaliën aan te kunnen. Jaren later kwam ik kinderen van 5 of 6 jaar oud tegen die al een “kinder relaxer” hadden gehad. En nog later werd het haar van kinderen gerelaxed met volwassen relaxers. Een relaxer is een witte crème vol met chemicaliën, die je haar “ontkroest”.

Maar klopt het dat onze ouders gebrainwasht waren of wisten ze niet beter? Werd bij mijn moeder ingeprent dat ze mijn haar moest relaxen toen ik oud genoeg was of was het gewoon zo voorgeschreven? Heeft mijn moeder nooit zelf gedacht dat ze misschien een andere keuze had? Volgde mijn moeder niet de aanwijzingen die ze van haar moeder en andere moeders had meegekregen? Ik moet persoonlijk bekennen dat ik het woord brainwashed een negatieve lading vind hebben, waardoor ik denk dat het een issue is om te denken dat mijn ouders op dit vlak gebrainwasht zijn.

Deze vragen bleven door mijn hoofd gaan. Ter plekke had ik een gesprek met een vriendin hierover en ze snapte wat ik bedoelde, maar we zijn vriendinnen dus we think alike. Maar wat maakt dat we anno 2019 nog steeds denken in termen van brainwashed? Zijn we niet verder ontwikkeld om onderscheid te maken in dingen waar we aan gewend zijn en dingen waarin we gebrainwasht zijn om te geloven? Dingen die via onze DNA zijn doorgegeven of dingen die we gewoon klakkeloos overnemen zonder erbij na te denken? Is het ingeprent of is het een gewoonte die we decennialang hebben overgenomen en veel mensen nog steeds doen ondanks de geweldige haarrevolutie die gaande is. Want geloof me, ondanks dat sommige mensen sceptisch zijn over het feit dat zoveel mensen natural gaan en denken dat het een hype is, we are here to stay. Op mijn leeftijd heb ik geen tijd meer om heen en weer te gaan tussen relax en natural. Wel om een aantal geweldige protective styles te rocken.

Rond mijn 25^ste besloot ik natural te gaan, mind you, dit was bijna 20 jaar geleden. Toen was het vanuit onderzoek en overtuiging, dat ik geen chemische troep in mijn haar meer wilde hebben. Ik was in die tijd ook vegetariër geworden en ik was mij heel erg bewust van alles wat ik at en gebruikte. Na vijf jaar natural te zijn geweest, heb ik het ook voor gezien gehouden en heb ik weer de chemische troep in mijn haar gedaan. Zoals ze zeggen natural hair can be hard to deal with, zeker als je niet de juiste producten kan vinden. Er was in die tijd welgeteld één product in de hele blackhair-winkel die gespecialiseerd was voor natural kinky coils, namelijk Kera Care. Trouwens, ik ben tien jaar vegetariër geweest, dus dat heb ik langer volgehouden, maar door medische redenen moest ik af en toe wat dierlijke producten gaan eten. Maar we dwalen af van de topic. Ik had mezelf wel de belofte gedaan dat ik na mijn 40^ste (hopelijk wordt het leven makkelijker) terug zal gaan naar mijn natural hair.

Maar de keuze die ik maakte op mijn 25^ste was niet vanuit het feit dat ik dacht dat ik gebrainwasht was, maar vanuit de overtuiging dat er iets beter zou zijn dan wat ik op dat moment gebruikte. Ik heb nooit een gesprek gehad met mijn moeder over waarom ze mijn haar gerelaxed heeft. Wel vond ze mijn natural hair niet mooi de eerste keer. Maar dit was vanuit de beautystandaards die er waren en er nog steeds zijn. Je haar moet getemd worden en over je schouders hangen, anders heb je geen “good hair”. Mijn oma vond dat ik er belachelijk uitzag toen ze mij de eerste keer zag met natural hair. Ik moest mijn haar gaan kammen en beter verzorgen. Mijn oma en moeder komen uit een generatie die je geen vragen stelt en je doet wat van je verwacht wordt. En als je 30 jaar of 40 jaar lang je haar hebt geraxed, zet je er ook geen vraagtekens bij en je blijft het doen en geeft het door aan de nieuwe generatie. Ik kan ze niets kwalijk nemen en niet veroordelen dat ze die keuze hebben gemaakt. In de tussentijd zijn we tientalen jaren verder en we zijn in staat om op onderzoek uit te gaan naar wat we zelf willen doen met ons haar, wigs, braids, natural, crochet, kaal, locks, noem maar op.

Voor het relaxen had je de presskam, dit werd gebruikt in je haar voor speciale gelegenheden. Als je dit niet kent even een korte uitleg. Dit gebeurde in de keuken dicht bij het gasfornuis. Je haar werd gewassen en mocht je buiten hangen in de zon totdat het droog was. Vervolgens werd er veel vet (Dax) in je haar gedaan om het te beschermen. De presskam was een ijzeren kam dat op het gasfornuis wordt gezet totdat deze gloeiend heet was en deze werd door je haar gehaald, pluk voor pluk totdat je haar helemaal glad was. Je moest niet vergeten je oor vast te houden want deze kwam vaak gehavend uit de strijd. Tot mijn 12^de werd mijn haar voor kerst, mijn verjaardag en heilige communiefeesten gepressed. De doel van de presskam en het relaxen was om je haar glad te maken zodat het handelbaar werd en omlaag hing tot over je schouders, als je het geluk had dat het lang genoeg was. En vooral lijken op de actrices en zangeressen die je op tv zag. Dit is een methode die veel vrouwen nog steeds gebruiken, alleen de presskam is vervangen voor de stijltang en steampress.

Ik geloof niet dat onze ouders gebrainwasht waren, maar dat ze gewend waren dat dit de manier was om met het haar van hun kinderen om te gaan en er werden nooit vraagtekens bij gezet of dit goed of slecht was. Het is van generatie op generatie doorgegeven, vanaf de slaventijd – dat een primitievere manier van de presskam werd gebruikt (niet op gasfornuis, maar op hete kolen) – tot de dag van vandaag dat we ons haar nog steeds relaxen. Als je generaties lang iets op dezelfde manier doet, kan je misschien inderdaad zeggen dat het een vorm van brainwash is, maar zoals ik hierboven heb aangegeven ervaar ik het woord brainwash met een negatieve lading en wil ik ervoor kiezen om het als een gewoonte te zien. Ik heb op school gezeten met de kinderen die hun haren nooit hebben gerelaxed en als je hun moeder zag wist je waarom, haar haar was ook niet gerelaxed. Ik heb het over de jaren 80 en 90, wat maakte dat hun ouders wel ervoor hadden gekozen om het haar van hun kind niet te relaxen? Waren ze uit de matrix gestapt? Hoe kwamen ze aan de informatie om die keuze te maken. Wat wisten ze toen al dat wij niet wisten? Want ik weet dat dit echt een keuze was. In een wereld rondlopen waarin alle kinderen op school relaxed haar hebben en jij niet en daarvoor gepest werd, moest vanuit een overtuiging zijn.

Om mijn blog af te ronden, als je ervoor kiest om het een overtuiging, gewoonte of brainwash te noemen, ik ben superblij met de “movement” die op dit moment plaatsvindt. We hebben de vrijheid om te kiezen wat we met ons haar doen. Wat voor stijl je ook kiest. Er zijn daarbuiten anderen die het ook zo dragen waardoor je je niet alleen voelt. Je mag staan en gaan met je natural hair, je locks, je braids, je wigs, je crochet, je kale kop en alle kleuren van de regenboog haar.

Of je het een overtuiging, gewoonte of brainwash noemt onze ouders deden wat ze dachten dat goed was voor ons en in die tijdsgeest paste. Ze wisten niet beter of ze hadden de resources niet om uit te zoeken wat goed en slecht was of ze kozen gewoon de makkelijkste weg en gingen gewoon door op de geplaveide weg.

Of je het een overtuiging, gewoonte of brainwashnoemt, wij mogen vieren dat we genoeg resources hebben en er producten beschikbaar zijn om ons haar te dragen zoals wij willen, op het werk, naar feesten en bijeenkomsten. Er was een tijd, niet heel lang geleden, dat dit niet werd geaccepteerd en veel mensen zich schaamden voor hun natural hair. Vandaag de dag dragen we onze kroon met trots en opgeheven hoofd.

Of je 20 jaar, 10 jaar, 5 jaar, 1 jaar of aan het bedenken bent om natural te gaan, we celebrate you. Want iedereen die de transitioning/bigchop-methode heeft gedaan weet dat dit niet makkelijk is. Het blijft een spannend moment, de eerste keer dat mensen je zien met je natural hair. We zijn hier om elkaar te steunen en te helpen waar we kunnen zodat de volgende generatie niet door dezelfde struggles hoeft te gaan.